Νέα Έκδοση: «Μια σύντομη και ρεαλιστική προσέγγιση στις περιπλανήσεις του Οδυσσέα» από τον Γεώργιο Μεταξά

Κάποτε, το έναυσμα για να γραφεί ένα βιβλίο είναι μια φράση ή ακόμα και μια λέξη.
Κάπως έτσι ξεκίνησε ο συγγραφέας του «Μια σύντομη και ρεαλιστική προσέγγιση στις περιπλανήσεις του Οδυσσέα» το καλοκαίρι του 2017, από κάτι που είχε διαβάσει σε κάποιον ιστότοπο σχετικά με τα πλοία των Φαιάκων.
Στο σχόλιο εκείνο, τα πλοία των Φαιάκων παρουσιάζονταν με εξωπραγματικές δυνατότητες, ή τουλάχιστον έτσι ερμηνεύονταν από τον σχολιαστή η περιγραφή που έκανε ο Όμηρος.

Ο συγγραφέας όμως, διαβάζοντας το ίδιο σημείο, κατέληξε σε πολύ διαφορετικά αλλά και πολύ πιο ρεαλιστικά συμπεράσματα, όπως για παράδειγμα ότι οι Φαίακες μπορεί να είχαν απλά ανακαλύψει μια πρώιμη μορφή πυξίδας.
Αυτό ήταν και η αφορμή να αρχίσει το ψάξιμο στην ιστορία της Οδύσσειας, αλλά σαν μηχανικός που είναι, με τεχνικό, κριτικό και πρακτικό πνεύμα, συνδυάζοντας τις περιγραφές του Ομήρου με τις σημερινές γνώσεις αλλά και τις δυνατότητες έρευνας που δίνει το διαδίκτυο και το Google Earth.

Κατ’ αρχήν, καθώς ο Όμηρος (μέσα από τον Αντίνοο, βασιλιά των Φαιάκων) αναφέρεται σε πλοίο χωρίς πηδάλιο, ο συγγραφέας σχεδίασε μια πρόταση για το πώς μπορεί να ήταν μια «απήδαλος ναυς» (στην πραγματικότητα με κρυφό τιμόνι) και στη συνέχεια ερεύνησε αν η Κέρκυρα θα μπορούσε να ήταν η χώρα των Φαιάκων, όπως είναι η καθιερωμένη αντίληψη. Κατέληξε λοιπόν ότι η Κέρκυρα βρίσκεται πολύ κοντά στην Ιθάκη για να ήταν άγνωστη στον Οδυσσέα, αντίθετα το Τράπανι στη δυτική Σικελία έχει όλες τις προϋποθέσεις. Όλες, εκτός από μία, που είναι η διάρκεια της μιας νύκτας για το ταξίδι μέχρι την Ιθάκη σύμφωνα με τον Όμηρο, κάτι αδύνατον για τα πλοία της εποχής του Οδυσσέα.

Όμως, διαβάζοντας «ανάμεσα» στις γραμμές της Οδύσσειας, προκύπτει ότι ο Οδυσσέας ήταν ναρκωμένος στη διάρκεια του ταξιδιού!
Και ίσως ο Οδυσσέας, ανταποδίδοντας τη χάρη στους Φαίακες, έκρυψε την πραγματική τους ταυτότητα για να τους προστατεύσει, καθώς ήταν φιλειρηνικός αλλά πλούσιος λαός, άρα θα ήταν εύκολη λεία σε πειρατές και επιδρομείς.

Αλλά υπάρχουν πολλά περισσότερα, ξεκινώντας πάντα με την παραδοχή ότι οι γεωγραφικές περιγραφές του Ομήρου είναι κατά βάση σωστές, το ίδιο και η γενική πορεία των περιπετειών του ήρωα. Οι Κύκλωπες είναι μάλλον συμβολισμός, οι Λαιστρυγόνες ζούσαν στη βόρεια Σαρδηνία, το νησί της Καλυψώς στη δυτική Ιταλία δεν είναι πια νησί, ενώ η «Χώρα των Νεκρών» πρέπει να βρίσκονταν κοντά στη Νάπολη της Ιταλίας. Τέλος παρουσιάζεται η «αιρετική» άποψη ότι η Καλυψώ δεν υπήρξε, και δεν εννοούμε φυσικά στην πραγματικότητα αλλά ούτε και στον ίδιο τον μύθο, καθώς ενδέχεται να ήταν μια συγκάλυψη για μακροχρόνια αιχμαλωσία του ήρωα. Και βέβαια ούτε η σημερινή αντιστοιχεί στην ομηρική Ιθάκη, αλλά αυτό έχει ήδη αμφισβητηθεί από τις αρχές του 20ου αιώνα, ενώ εδώ αναφέρονται τα πιο χαρακτηριστικά επιχειρήματα με ιδιαίτερη έμφαση σ’ αυτό του «δυτικότερου» νησιού.

Στο τέλος, σχολιάζονται σε παραρτήματα η ύπαρξη γιγάντων (τότε αλλά και γενικότερα), τα πραγματικά αίτια του τρωικού πολέμου αλλά και η άποψη ότι ο Οδυσσέας έφτασε μέχρι την Αμερική!
Για το τελευταίο, υπάρχουν πρόσφατα ευρήματα με τη μέθοδο της ανίχνευσης των «διαδρομών» του DNA, που δεν εμπλέκουν το Οδυσσέα, αλλά εμπλέκουν ίσως τους Άτλαντες!

Επίσης, προσφέρονται εξηγήσεις και για κάποια σημεία της Οδύσσειας όπου θεωρείται ότι ο Όμηρος έκανε λάθος, σε βαθμό που έχει αμφισβητηθεί ακόμα και το φύλο του (!), καθώς, σε κάποια περίπτωση, θεωρήθηκε αδύνατον ένας άνδρας να μην γνωρίζει ότι ένα πλοίο δεν έχει τιμόνι στην πλώρη!
Και τελικά, μήπως ο Όμηρος ήταν ο άγνωστος συγγενής και «εγγυητής» της υστεροφημίας του Οδυσσέα;

ΣΕΛ. 90, Α′ ΕΚΔΟΣΗ, ΑΘΗΝΑ 2018, ISBN: 978-618-5323-25-7