Sagrada Familia, ο Ναός του αιώνα (του Γεωργίου Μεταξά)

 H «Basilica i Temple Expiatori de la Sagrada Familia» ή απλά Sagrada Familia (Αγία Οικογένεια), είναι μία μεγάλη (117 Χ 82.5 μέτρα, εξωτερικά) Ρωμαιοκαθολική εκκλησία στη Βαρκελώνη της Ισπανίας, που χτίζεται για πάνω από έναν αιώνα! Η εκκλησία ξεκίνησε σαν όνειρο ζωής του τοπικού βιβλιοπώλη J. M. Bocabella με αρχικό αρχιτέκτονα τον F. P. del Villar, ο οποίος είχε σκοπό να κατασκευάσει έναν κλασικό γοτθικού τύπου ναό, χρηματοδοτούμενος βασικά από δωρεές.

Μετά από έναν χρόνο όμως και ενώ είχε ολοκληρωθεί μόνον η κρύπτη του ναού, ο del Villar παραιτήθηκε και ανέλαβε ο Antoni Gaudi, ο οποίος άλλαξε ριζικά το σχέδιο του ναού δίνοντάς του μια ριζοσπαστική μορφή πάνω στις αρχές του μοντερνισμού, που ακολουθούσαν και τα άλλα έργα του πρωτοποριακού αρχιτέκτονα.

 

 

 

Πρόσφατη φωτογραφία της Sagrada Familia, που δεσπόζει στον ορίζοντα της Βαρκελώνης.

 

Το έργο συνεχίστηκε με αργούς ρυθμούς, μάλιστα σε σχετικό επικριτικό σχόλιο ο Gaudi απάντησε «ο πελάτης μου δεν βιάζεται», με αποτέλεσμα το 1926 όταν ο αρχιτέκτονας έπεσε θύμα τροχαίου δυστυχήματος και πέθανε λίγες ημέρες μετά, ο ναός να έχει ολοκληρωθεί μόνο κατά το 20% περίπου. Μετά τον θάνατο του Gaudi ανέλαβε ο D. S. i Gras, αλλά το έργο διακόπηκε το 1936 από τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο και υπέστη και αρκετές ζημιές από Καταλανούς αναρχικούς.

Ο Antoni Gaudi, πρωτοπόρος της μοντέρνας αρχιτεκτονικής, όχι μόνο σε φόρμα αλλά και σε κατασκευαστικές μεθόδους. Αρκετές ακόμα κατασκευές του που ξεχωρίζουν από τις καμπύλες φόρμες τους και τα έντονα χρώματα, αποτελούν σήμερα πόλο έλξης για τους τουρίστες στη Βαρκελώνη.

 

Ο Gaudi, μελετούσε και δοκίμαζε τις καμπύλες των κτισμάτων του κρεμώντας αλυσίδες από μια οροφή και φορτίζοντάς τες σε διάφορα σημεία και με διαφορετικά βάρη, ώστε να πάρει τα σχήματα που ήθελε. Την «όρθια» εικόνα την έβλεπε σε καθρέφτη στο πάτωμα, ή παίρνοντας φωτογραφίες. Σήμερα, το ίδιο αποτέλεσμα πετυχαίνεται πολύ ευκολότερα και κυρίως γρηγορότερα, με υπολογιστή.

 

Από το 1940, τέσσερεις αρχιτέκτονες ανέλαβαν να συνεχίσουν την κατασκευή, μένοντας κατά το δυνατόν πιστοί στα αρχικά σχέδια του Gaudi.

Το 1980 αναλαμβάνει ο J. Bonet i Armengol, γιός ενός από τους προηγούμενους τέσσερεις αρχιτέκτονες, χρησιμοποιώντας υπολογιστές και μηχανές CNC για την επί τόπου επεξεργασία των υλικών, ώστε να επιταχύνει τη σχεδίαση και την κατασκευή αντίστοιχα, ενώ στη διακόσμιση του ναού συμμετέχουν κα­­ι πολλοί σημαντικοί γλύπτες, τα έργα των οποίων κοσμούν ήδη τις προσόψεις.

Στο μεταξύ, οι δωρεές των τουριστών με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων στη Βαρκελώνη το 1992, ήταν μια σημαντική πηγή χρηματοδότησης για τη συνέχιση του έργου, η οποία ακόμα και σήμερα στηρίζεται αποκλειστικά σε δωρεές και στα εισιτήρια των επισκεπτών.

Το εσωτερικό, είναι εξίσου εντυπωσιακό και πρωτοποριακό με το εξωτερικό.

Σχετικά με τις προσόψεις, τρείς είναι οι βασικές όψεις του ναού:

της Γέννησης, προς την Ανατολή, των Παθών, προς τη Δύση, και της Δόξας, προς τον Νότο.

Η πρόσοψη της Γέννησης ήταν η πρώτη που κατασκευάστηκε και έχει εντονότερη την επίδραση του Gaudi, η πρόσοψη των Παθών φέρει τα ιδιαίτερα εντυπωσιακά και στυλιζαρισμένα γλυπτά του J. M. Subirachs, ενώ η πρόσοψη της Δόξας που κατασκευάζεται από το 2002 και μετά, θα είναι η μεγαλύτερη και θα συμβολίζει την ανάβαση προς τον Θεό.

Στυλιζαρισμένο γλυπτό του Subirachs από τα Πάθη του Χριστού, στη Δυτική πρόσοψη.

Λεπτομέρεια της γλυπτής σύνθεσης από τη Γέννηση, στην Ανατολική πρόσοψη.

Διακρίνεται σαφώς η διαφορά μεταξύ του νεώτερου (αριστερά) και του παλαιότερου (δεξιά) στοιχείου του ναού.

Εξίσου εντυπωσιακά θα είναι και τα κωδωνοστάσια, 18 τον αριθμό όταν ολοκληρωθούν, αντιπροσωπεύοντας τους Δώδεκα Αποστόλους, τους Τέσσερεις Ευαγγελιστές, την Παναγία και τον Χριστό.

Από αυτά οκτώ, που αντιστοιχούν σε ισάριθμους Αποστόλους έχουν ήδη ολοκληρωθεί, ενώ τα κωδωνοστάσια των Ευαγγελιστών θα φέρουν στην κορυφή τους τα ιδιαίτερα σύμβολά τους, δηλαδή:

-Τον ταύρο, για τον Λουκά,  Τον άγγελο για τον Ματθαίο, Τον αετό για τον Ιωάννη, και Το λιοντάρι για τον Μάρκο.

Το 2010, ο ναός είχε προχωρήσει αρκετά με την ολοκλήρωση της οροφής του και την εγκατάσταση ενός εκκλησιαστικού οργάνου, ώστε ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’ να τον καθαγιάσει στις 7 Νοεμβρίου του ίδιου έτους για να μπορεί να λειτουργεί πλέον σαν ναός. Στην κρύπτη του ναού βρίσκονται θαμμένοι ο Bocabella και ο Gaudi, του οποίου έξι κτήρια στη Βαρκελώνη καθώς και τα τμήματα της Sagrada Familia που έχουν κατασκευαστεί από τον ίδιο, έχουν χαρακτηριστεί σαν Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Ο σημερινός αρχιτέκτονας της Sagrada Familia, Jordi Faudi, δήλωσε στο τέλος του 2015 ότι έχει κατασκευαστεί το 70% του έργου, ενώ το 2026 που αναμένεται να ολοκληρωθεί (ώστε να συμπέσει με τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Gaudi), θα είναι η εκκλησία όχι μόνο με τη μεγαλύτερη διάρκεια κατασκευής, αλλά και η ψηλότερη και με το ψηλότερο κωδωνοστάσιο (170 μέτρα) στον κόσμο.