Ανανεώσιμες πηγές, καινοτομία και βιώσιμη ανάπτυξη…του Γιάγκου Δάγκινη

Οι αστικές και οι βιομηχανικές δραστηριότητες καθώς και οι μεταφορές συμβάλουν στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Ρύπανση είναι η παρουσία στο περιβάλλον ρύπων. Ενώ, στους ρύπους περιλαμβάνονται, κάθε είδους ουσίες, θόρυβοι, ακτινοβολία ή άλλες μορφές ενέργειας, οι οποίοι για να συντελέσουν ρύπανση θα πρέπει σε ποσότητα, συγκέντρωση ή διάρκεια να μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, σε ζωντανούς οργανισμούς και σε οικοσυστήματα.

Πίνακας 1 : Αέρια θερμοκηπίου με τη μεγαλύτερη αύξηση συγκέντρωσης (Πηγή: IPCC)

Όμως για την ανάπτυξη, την ευημερία και την άνεση των ανθρώπων, είναι απαραίτητη η κατανάλωση ενέργειας (εικ.1). Αυτή η ενέργεια, σήμερα κυρίως προέρχεται από την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, όπως τα παράγωγα της κλασματικής απόσταξης των υδρογονανθράκων (που δίνουν τα πετρελαϊκά προϊόντα του αργού πετρελαίου πχ βιομηχανικά καύσιμα, βενζίνη, κ.α.) και ο άνθρακας.

Εικόνα 1: Η κατανάλωση ενέργειας σε κάθε χώρα ανά άτομο. http://burnanenergyjournal.com/tag/world/

Αναπόφευκτο αποτέλεσμα είναι η απελευθέρωση καυσαερίων, με έξαρση μετά τη βιομηχανική επανάσταση (πίν. 1). Η ποσότητα και η ποιότητα, των καυσαερίων, για την εξυπηρέτηση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, εξαρτάται από τις μεθόδους παραγωγής της ενέργειας και το είδος της πηγής της. Ενώ οι συγκεντρώσεις ανά περιοχές καθορίζει το μέγεθος συμμετοχής των ρύπων στην ρύπανση.

Εικόνα 2: Φαινόμενο του Θερμοκηπίου http://www.kulturosupa.gr/upload/pages/image/sintaktes-arthra/kar-thermokipio.jpg

Σαν φυσικό επακόλουθο της ρύπανσης παρουσιάζονται, η καταστροφή του όζοντος, η όξινη βροχή, η έξαρση του φαινομένου του θερμοκηπίου (εικ. 2), η ρύπανση των ωκεανών και των θαλασσών (κλειστών και ημίκλειστων), που οδηγούν σε σταδιακή υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Η προοπτική χειροτέρευσης της παρούσας κατάστασης με περαιτέρω επιβάρυνση του περιβάλλοντος είναι κάτι περισσότερο από ορατή.

Ως εκ τούτου, η διεθνής κοινότητα καλείται είτε μέσω κανονισμών, είτε μέσω οδηγιών, είτε μέσω ανάπτυξης σε υφιστάμενες και νέες τεχνολογίες, να προσπαθεί να αντιμετωπίσει την αύξηση της ενεργειακής ζήτησης, ενώ η παραγωγή της να επιτυγχάνεται από ποιο φιλικές προς το περιβάλλον πηγές. Σκοπός είναι να αντιμετωπιστούν τόσο τα σύνθετα ενεργειακά όσο και περιβαλλοντικά προβλήματα τα οποία επιζητούν άμεση λύση. Σκοπός είναι:

• ο δραστικός περιορισμός του ρυθμού μεγέθυνσης της καταναλώσεως  ενέργειας
• η ουσιαστική  αναδιάρθρωση  του μείγματος  των χρησιμοποιούμενων μορφών πρωτογενούς ενέργειας υπέρ της μείωσης του μεριδίου των ορυκτών μορφών ενέργειας που εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες αερίων ανά μονάδα ενέργειας
• η αύξηση κατανάλωσης μορφών ενέργειας που χαρακτηρίζονται από χαμηλές ή και μηδενικές εκπομπές

Έτσι, η κατεύθυνση στην αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ),  αποτελεί ευκαιρία στην επίτευξη των στόχων της μείωσης των ρύπων. Τι είναι ‘όμως ΑΠΕ;

Ανανεώσιμες (ή ήπιες) πηγές θεωρούμαι γενικά τις εναλλακτικές των παραδοσιακών πηγών ενέργειας (π.χ. του πετρελαίου ή του άνθρακα) που από τη φύση τους ανανεώνονται και είναι διαρκώς διαθέσιμες. Συνοπτικά οι ΑΠΕ που αξιοποιούνται και ανάλογα αποτελούν και τη βάση για την ανάπτυξη των τεχνολογιών είναι οι ακόλουθες:

• Η Ηλιακή Ενέργεια, με τεχνολογίες που αξιοποιούν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα   του   ήλιου.
• Η Αιολική Ενέργεια, με τεχνολογίες που αξιοποιούν την κινητική ενέργεια που παράγεται από την δύναμη του ανέμου.
• Η Ενέργεια της Θάλασσας από απλά και παλιρροιακά κύματα, με τεχνολογίες που αξιοποιούν την κινητική ενέργεια των μορίων του νερού
• Η Υδροηλεκτρική Ενέργεια, η ενέργεια  που  παράγεται  από  τις  υδατοπτώσεις
• Η Βιομάζα, η οποία είναι αποτέλεσμα  της  φωτοσυνθετικής  δραστηριότητας  που μετασχηματίζει την ηλιακή ενέργεια με μία σειρά διεργασιών των φυτικών οργανισμών χερσαίας ή υδρόβιας προέλευσης
• Η Γεωθερμία, η θερμική ενέργεια που προέρχεται από το εσωτερικό της γης και εμπεριέχεται σε φυσικούς ατμούς, σε επιφανειακά ή υπόγεια θερμά νερά και σε θερμά ξηρά πετρώματα